Vandaag, 7 januari, ben ik jarig. Niet zozeer een 'feest' maar wel een zegen om mijn geboortedag te vieren als een (innerlijk) feestje in het putje van de winter. Herinner je je nog hoe je als kind naar je verjaardag toeleefde? De blijde verwachting over de cadeautjes en je feestje, het trakteren op school, jouw lekkerste maaltje krijgen en vooral de gloed van in het middelpunt van de belangstelling staan. Kroon op je hoofd, je mooiste jurk of trui en lachen van oor tot oor. Heerlijk!
Had je nog maar zo onbevangen kunnen genieten van je eerste puber- jeugdverjaardagsfeestjes. Wat onzeker over je uiterlijk stond je in de versierde garage of verbouwde woonkamer, biddend dat alsjeblieft iedereen zou komen, onderwijl dapper doordrinkend van dat bittere biertje of mierzoete mixdrankje. De feestjes als twintiger waarin je als jong mens tot bloei komt. Zo rond je 28ste is de eerste ronde van jouw vorming tot individu klaar.
Mooi als je de foto’s van vroeger nog eens bekijkt. En opnieuw geraakt wordt door het pure, kwetsbare en zoekende van jou in je jonge jaren. Ent je op die éne kinderfoto waar jouw diepe eigenheid van afstraalt.
Het tijdelijke leven als een serie DVD's
Eenmaal de vijftig voorbij komt je verjaardag stilaan in een ander licht te staan. Het besef dringt door dat je een leef-tijd hebt, sterfelijk bent. Je tijd van leven is beperkt. Dat is het diepste aanvaarden in je mens zijn. Om vergankelijkheid en de dood inclusief te maken aan je leven. Sterker nog, het been van je ziel vóór te zetten in je tijdelijke leven. Hoe geef je jouw eeuwige betekenis aan (de tijd van) jouw leven? Dat is het levenskunst-werk.
Juist voor mijn 50ste verjaardag zag ik de film 'La Meglio Gioventu' over de levensgeschiedenis van twee broers, Matteo en Nicola, en hun familie vanaf 1968. Mijn geboortejaar. Na DVD 1 was het nog vroeg genoeg in de avond om ook DVD 2 te kijken. Zo herkenbaar hoe een mensenleven zich ontvouwt: vreugde en pijn, tragiek en troost, schoonheid en geweld. Aan het einde van DVD2 was Nicola ergens in de 50 en zijn kinderen jong-volwassenen. Precies waar ik nu zelf ook was. Geraakt ging ik naar bed, me verkneukelend op DVD3 die nog in het doosje zat.
s’ Nachts hield het me als vraag bezig: Hoe ga ik waarde geven aan mijn volgende levensfase? Ik was benieuwd hoe mijn Italiaanse helden dat ervan af brachten. De volgende ochtend posteerde ik me voor de TV, voor DVD3. Blijkt dat een ‘bonus’ DVD te zijn. Ofwel: het verhaal was klaar! Nou ja zeg! En de Engelse en Franse vertaling van La Meglio Gioventù blijkt: the best of youth, les meilleures années.
Het beste van de jeugd, de mooiste jaren...
Grappig die verschillende vertalingen. Het beste van je jeugd is je kinderlijke onbevangenheid, je vurige kracht en natuurlijk je vleespak. Dat geef ik meteen toe nu het behang gaat zakken. Ouder worden was lang ‘best wel een dingetje’. Ik verfde 25 jaar lang mijn haar, was een laatbeugelaar, worstelde met mijn gewicht en liet profielfoto’s maken waarin ik mij in bochten wrong om er op zijn voordeligst op te staan. Een mengeling van ijdelheid, verzet en mezelf in het oude plaatje en harnas houden.
Tot een paar jaar geleden het roer omging, uit verlangen! Eindelijk deVoorde/Pulsar na 20 jaar losgelaten, de kinderen het huis uit, mijn dementerende moeder in een klein en fijn verzorgingstehuis. Mijn heftige overgangsklachten overwon ik met voeding. Ik hervond Marianne in de transformatie-kookpot van die grote omzettingen. Inmiddels is de metamorfose compleet, ook al ben ik een 'grijze duif' zoals mijn kapper zei. Misschien zijn dit wel mijn 'mooiste jaren': niet peper en zout, maar zilver en goud!
Geef het eindige toe,
loof het oneindige!
Liefde is een bron,
verdwijn erin.
Elke druppel op zichzelf
een nieuw leven.
RUMI
Liefde is de bron
De derde DVD, je leven na de vijftig, kun je ook zien als de leeftijdsfase waarin je jouw piek bereikt in jouw leerweg en doorleefd meesterschap. Je ouders zijn overleden of in jouw zorg: jij bent nu de voorouder. In 'de derde leeftijd', zoals de Vlamingen zo mooi zeggen, kun je innerlijk een grote slag maken. Hoe geef je jouw waarde door? Een nieuwe 'storyline' die in jouw innerlijke, geestelijke wereld begint, bij je bron.
Als de uiterlijke wereld aan kracht inboet, kan de innerlijke wereld vrij breken. In alle levensperikelen, dood of levend, tranen en lach, succes en een gebroken hart, groeide de kracht van liefde. Het wordt ook tijd om met een glimlach en deemoed naar je vroegere wereldse scheppingen te kijken. In deze ronde kun je juist je unieke bijdrage leveren. Dat is het levenskunst-werk ten top, niet meer 'schitteren' maar zacht stralen.
Ik ben de voorouder van de generaties na mij. Zij weer van hun kinderen en hun afnemers. Alles wat ik aan shit in mezelf heb omgezet, maakt de weg vrij voor hen die na mij komen. Ik weet en laat zien dat je inderdaad kan sterven voor je sterft, en daarin groeit je betekenis. Dat leef je voor, dat geef je door.
Als oude meester heb je zoveel te bieden omdat je nu bewust jouw vuur kan doorgeven. Elke druppel op zichzelf een nieuw leven. Niet zozeer de geleefde tijd, als wel de doorleefde ervaring is de humuslaag van doorleefd meesterschap. De ruimte die je bent, is de ruimte die je te bieden hebt. Pure liefde en alle tijd.
Een nieuw leven
De Indianen vieren geen verjaardagen, alleen rites-de-passages, momenten dat je een nieuwe ruimte in gaat. Wat is een kroonjaar als het alleen een overwinninkje is op Vadertje Tijd?
Jouw levenskunstwerk is lerend en in beweging blijven, nu en tot de laatste snik. Ga als een Indiaan onderuit; glorieus... zoals mijn oude leraar Michael Derkse altijd zei. En sta weer op, als 'nieuw', als een waardige levenskunstenaar. Nieuwe ruimte vieren, dát is waar het om gaat. Toen ik 38 werd, heb ik daarom een groot feest gegeven voor en met degenen die me toen nabij waren (geweest). Ik had me uit de bijstand gewerkt, startte als trainer bij deVoorde/Pulsar: dat was de uiterlijke kant.
Innerlijk had ik me als een baron van Münchhausen aan mijn eigen staart, met paard en al, uit de modder getrokken. Een transformatie van pijn naar vreugde, die door het vieren diep in de ziel verankerd werd. Toen ik 50 werd, vierde ik het hoogtepunt van blinken. Achteraf gezien als opmaat naar verzinken waaruit BROOS en Marianne herrezen. En zo is het bestaan cyclisch, ook deze herfst van mijn leven draagt alle seizoenen in zich.
Vieren zorgt dat de echte transformatie-momenten diep in de ziel verankerd worden. Vier ook zeker je leven als alles voor de wind gaat! Don’t take it for granted. Deel in jouw overvloed. De feesten die mijn vader vroeger gaf, zijn legendarisch. Maar vier óók in de magere jaren, in tijden van rouw en verdriet. Vier in de jaren dat je door het oog van de naald bent gegaan en je kan rusten op een nieuw innerlijk plateau. Telkens een rite-de-passage.
Kijk in de langere lijnen van 7 jaar of langer, beschouw je leven in grote mijlpalen. Vier jouw groei: zie elke stap die je gemaakt hebt, de 'babysteps' en grote sprongen. Maar wees vooral in 'awe' over het mysterie van het leven, de mens-wording in leven en dood. Mijn moeder stierf bewust door euthanasie in ons bijzijn. Een eerste klein kindje werd geboren, drie maanden later. Een eerste verjaardag als wees met dat jongetje in mijn armen.
Vier je rites-de-passage
Kijk in dit licht naar je komende verjaardag. Welke rite-de-passage heb ik te vieren dit jaar? Welke vorm past daarbij? En wie zijn de metgezellen die hierbij wezenlijk zijn (geweest): die nodig je uit. Ik luister elk jaar wat de passende wijze is om mijn geboortedag te vieren. Het is dé gelegenheid om tot vernieuwing te komen.
Alleen als ik er bewust voor kies, is een ‘gewone’ verjaardag met koffie en taart, borrel en soep met familie en vrienden helemaal top. De meeste verjaardagen breng ik deze jaren schrijvend door, als een moderne kluizenaar. Je kan iets gaan doen met jouw gasten: koken, schilderen, wandelen. Samen eten als een ‘potluck’ waarbij je gasten elk wat lekkers meenemen, of zelf een dag in de keuken staan.
Toen ik herstellende was van mijn burn-out maakte ik van de nood - dat ik geen energie had om verjaardag bezoek te krijgen- een deugd. Ik nodigde iedereen uit om binnen een jaar met mij samen een-op-een wat leuks te gaan doen. Wow! Een jaar vol heerlijke etentjes, sauna-bezoekjes, concerten; echt feest. Toen ik klein behuisd was, ging ik met taart bij iedereen langs. Als mijn zonen thuis zijn, doen we verjaardagsontbijt met slingers.
Het is in het ontvangen, dat je geeft
Durf als een kind in het middelpunt te staan. Ik neem op mijn verjaardag altijd de telefoon op, zeggend: met Jarig! Zet je kroon op. Laat je heerlijk verwennen. Vraag ook vrijmoedig om cadeautjes die passen bij jouw 'rite de passage' of je eigen waarde versterken. Life-changing wat de peperdure hardloopschoenen, de cursus portretboetseren en mijn eerste wandeltocht in Turkije, bekostigd door mijn dierbaren, mij gebracht hebben.
Durf je verjaardag ook zo persoonlijk mogelijk te maken. Neem even het woord, vertel je gasten wat het voor je betekent dat ze er zijn. Of schrijf het ze. Op mijn moeders 75ste verjaardag vroeg ik iedereen: wat wens je mijn moeder toe voor haar komende levensjaar? Dat leverde een prachtig, liefdevol en eerlijk rondje op. Je geeft iemand werkelijk een zegen op diens geboortedag. Het is een hele kunst om dat te ontvangen als jarige.
Kun je je voorstellen dat al jouw verjaardagsgasten jou een échte wens doen? Voor je zingen? Of je even publiekelijk toespreken? Als je het moeilijk vindt, kun je misschien beginnen met zelf op die manier een jarige in het zonnetje te zetten. Waarop zij of hij dat weer bij jou doet. Je kan ook een voice-appje inspreken waar je al je liefde in kan leggen en je dankbaarbaarheid betuigen dat deze mens in je leven is. Try this at home!
Verbind je als jarige, laat je gerust even raken. En heb, wat de Vlamingen zeggen: een gelukkige verjaardag! Lach opnieuw, van oor tot oor! Allemachtig mens: je lééft!

Marianne Broos | BROOS Levenskunstwerk | januari 2025
Beste Marianne, van harte gefeliciteerd met je verjaardag, een mooie dag toegewenst en een liefdevol , gezond en inspirerend nieuw levensjaar ❤️. Dank je wel voor deze prachtige tekst, wat voelt als een cadeautje. Altijd zoekend naar betekenis van leven en acceptatie van eindigheid kan ik wel even verder met deze mooie woorden. Nogmaals dank je wel😘.
Dank je Riet, alle goeds! Marianne
Lieve Marianne wat een mooi en inspirerend artikel weer. Ik was ook afgezakt naar het moderne “Ik doe er niet zoveel aan, ik vier het niet” etc verjaardagen. In ieder geval niet meer op de traditionele manier. Alsof het ongepast is als je ouder wordt om graag in het zonnetje te staan. Het zachter en gelukkiger worden met de jaren herken ik. Mijn 50e verjaardag heb ik ook groots gevierd met dansen, toespraken en veel mensen. Op een klote-tijd af te sluiten en dankbaar te zijn voor wie ik was (geworden). Heel goed idee om ieder jaar je bewust af te vragen: hoe staat het ervoor, hoe ga ik het vieren en met wie. Dank voor je inspiratie en natuurlijk van harte gefeliciteerd 🥂
Dank je wel lieve Judith, hieperdepiep hoera!
Wow Marianne, wat een prachtig stuk! Dank je wel voor het delen. Heel veel liefs gewenst voor dit nieuwe jaar. Jacqueline
Dank je Jacqueline en wat leuk om je, langs deze weg, weer te horen! Jij ook alle goeds, liefs Marianne
Vandaag ben ik jarig. En ik ben toegezongen en heb dat kunnen ontvangen. Dankbaar voor mijn leven in de herfst. Het wordt steeds mooier. Dank voor je verhaal Marianne!
Hieperdepiep hoera Hens dat je het kon ontvangen, dit zijn de mijlpaaltjes! En ja die herfst, vruchtdragende tijden. Marianne
Prachtig, dankjewel!
En van harte 😀.
Lieve Marianne, van Harte gefeliciteerd en een heel mooi en bloeiend jaar toegewenst!!Het was heel fijn en inspirerend om je boodschap te beluisteren, juist nu ik zelf over een paar weken 79 hoop te worden! Voelde blijdschap tijdens de dag energie meditatie naar boven komen en laat me dit verdere jaar graag door inspireren! Met veel dank en alle goeds in alle opzichten in 2024! Wow.. mooi hoor ..! Klaske
Hoi Marianne, dankjewel voor het delen. Van harte gefeliciteerd! Een hartewens vind ik dit. Met mooie woorden die raken in mijn hart en die ik zelf wil doorgeven. Woorden die kracht geven om de wereld een stuk mooier en eerlijker te maken.
Liefs met harte groet,
Elise
Dank Elisa! Geef het door, leef het voor… jouw eigenheid! Marianne
Lieve Marianne,
Net lees ik jou mooie verjaardagsartikel. Dank voor al je doorwerkte inzichten en zo zoeken elke keer opnieuw naar de vorm die bij jou past op dit moment. Ik draag je bij me, mijn lieve Voorde maatje die er voor me was met een dekentje, de juiste zorg en warmte toen ik toch naar onze bijeenkomsten kwam terwijl ik ziek was.
Wens je weer een ont- dekkend levensjaar toe!
Hartegroet,
Sarah
Dank je wel lieve Sarah, de herinnering aan ons ‘samen opgaan’ in de Pulsar Academie is me ook heel dierbaar. En die warmte was en is wederzijds. Liefs Marianne